Зуны амралт

Энэ зун Нүүнээ андын хэлсэнээр хөлд хий орчихсон юм шиг л зун байна. Эх орныхоо олон ч сайхан газраар явж, их ч юм үзлээ. Монгол нутаг минь ямар уудам, ямар үзэсгэлэнтэй юм вэ? энэ сайхан орноор аялаж байхад архаг блогчин Байгалмаагын бичсэн:

Морин хуурын тансаг аялгуу сонорыг минь мялаан дуурсан ахуйд, алс тэртээхь тєрсєн нутгийн минь цэнхэр бараа нvдэнд vзэгдэх шиг. Эх захгvй vргэлжлэх нvд алдам тал, ээрэм говийн амин сvнс алтан элс, хєхрєн дуниартах хєвч тайга, нэг ойртон нэг холдон vзэгдэх айлын бараа, анир чимээгvйг цочоон дуурсах ажнай xvлгийн туурайн тєвєргєєн… Эл бодол сэтгэлийн минь эмзэг утcыг хєндєж, далдхан гунигийг минь хєглєнє

мөрүүд бодогдож сэтгэлийн минь эмзэг утсыг хөндөж байх юм даа. Үнэндээ би наадамын өмнө Хөвсгөл далайруу цөөн хэдэн хонгийн аялал хийгээд наадамын өмнө буюу 7-р сарын 10-ны өдөр ирсэн юм. Харин наадамын дараа 7-р сарын 13-наас 23-ны хооронд монгол нутгын зүүн хязгаар нутаг онгон хилийн наагуур Оргихын булаг, Ганга нуур, Талын агуу, Алтан овоо, Шилийн богд уулаар аялаад ирсэн минь эх орноороо бахархах сэтгэлийг төрүүлж блогтоо тэмдэглэл үлдээхэд хүргэлээ. :)

7-р сарын 13-ны өглөө Улаанбаатар хотоос ASIA марк автобустайгаар аялалаа эхлэсэн юм. Бидний эхний буудал бол Хар зүрхний Хөх нуур байсан бөгөөд уул ус нь тэгширсэн үнэхээр сайхан газар байж билээ.















Нуурын зүүн эрэг дээр зүрх хэлбэрийн уултай, баруун эрэг дээр Эзэн Чингис хаанаас эхлээд алтан ургын сүүлчийн хаан Лигдэн хаан хүртлэх бүх хаадын модон хөшөөний цогцолбортой.















Нуурын эрэгт дахиад нэг хонох хүсэл байсан боловч нэгэнт төлөвлөсөн хуваарийн дагуу
цааш хэнтий аймгийн төв Өндөрхаан хот руу хөдөлсөн юм.

















Хэнтий аймгийн төвд Их монгол улсын 800 жилийн ойд зориулсан их олон юм хийсэн байна. Эзэн чингис хааны маань нэг сүрлэг сайхан хөшөө байх юм, мөн Найман шаргын хана, Чингисийн сийлбэртэй гэр гэх мэт үзэж сонирхох юм их л байлаа.














Хэнтий аймагт түр буудалаас оройдоо Хэрлэн голын хөвөөн дээр буудалсан юм. Хувьтай хүн хур борооноор гэгчээр бид аян замын туршид бороо дагуулж явсан юм.
Аялалын дараагийн буудал маань Сүхбаатар аймагын төв Баруун-Урт хот байлаа. Баруун-Урт хот хэмжээгээр бага ч гэлээ үзэх юм ихтэй сайхан хот байсан шүү. Шинхэнэ дарьганга дархчуудын урласан давхар цохилтой алт мөнгөн эдлэлүүд нь дархан хүний нарийн ур шингэсэн нүд баясаж сэтгэл сэргэхээр үзмэрүүд юмаа.
Харамсалтай нь зураг авахыг хориглосон тул зургийг нь энд тавьж чадсангүй. Тун харамсалтай.














Эрийн хийморь сэргээсэн Шилийн богд уул бидний аялалын дараагийн цэг байсан юм. Талд байрлах энэ уул нь тэр орчиндоо хамгийн өндөр нь юм байна. Уулан дээрээс тухайн орчин чөлөөтэй харагдах бөгөөд хилийн зурвас хүртэл харагдах юм байна. Даанч миний энэ хоёр нүд хилийн зурвасыг ялган харж чадсангүй. Дэмий л баахан ширтэж зогслоо нэмэр алга:)














Гэхдээ Эрийн хийморь сэргээсэн энэ уулан дээр зогсоод өглөөний нар мандахыг харж байгаад
Тоорой банди
Тогос Чүлтэм
Ганган Төгс
Гархи Балдан
Цахиур Төмөр
Халхын сайн эрчүүд сонс . . .
Гэж байгаад тангараг өргөж хашигарч үзлээ (Хоовон Хөх шиг хэхэ. гэхдээ хулгай хийнэ гэж тангараг өргөөгүй. өөрийнхөөрөө орчин үеийн хэлбэрт оруулсан.). Эртний цуутай эрчүүдтэй адилхан болчихсон ч юм шиг үнэхээр сайхан сэтгэгдэл төрж байх юм. :)














Байгалийн өөр нэгэн гайхамшигт тогтоц болон орших Талын агуй. Үнэхээр гайхмаар юмаа.
Халхын сайн эр Тоорой банди талд давхиж яваад гэнэт алга болчихдог байсан гэсэн. Энэ агуй руу орчихдог байсан гэдэг юм билээ. Шилийн богд уулнаас хойшоо холгүй оршдог юм байна.














Халхын сайн эр Тоорой бандийн хөшөө Дарьганга сумнаас зүүнхэн талд уулан дээр байдаг юм байна.
Тоорой бандийг байхад торгоны сайныг хэрэглэдэг байлаа.
Тоорой бандийг байхгүй ... гээд дуу ч билүү домог ч билүү нэг юм санаанд бууж байна. Даанч бусдыг нь санах гэсэн ч сандаггүй ээ.

Мөн Алтан овоон дээр гарах болоход эр хүн болж төрсөнөөрөө дахин нэг бахархаад авлаа. Манай аялалын эрчүүд нь овоо руу явахад бүсгүйчүүд маань овооны хормойгоор тойрч алхадаг юм байна. хихи Эр хүн болж төрсөн минь ямар их аз вэ?

Ганга нуур гэж Шилийн богд уулнаас баруун тийш Алтан овооны зүүн урд байрлах жижгэвтэрч сайхан нуур байдаг юм байна. Лам шувуу ихтэй л юм байна. Намартаа Хун шувууд нутаг буцахын өмнө нэг өдөр энд чуулаад нисдэг юм байна.

Ганга нуурнаас ниссэн хун
Намарт заавал цуглардаг
Ганга нуурнаас явсан хүн
Насандаа заавал эргэдэг















Ганга нуурын зүүн хөвөөн дээр Оргихын булаг гэж жижэгхэн булаг байдаг юм байна. Байгаль дэлхийн тайлагдашгүй нууцуудын нэг бололтой. Байнга оргилж байх боловч хүн очоод дугарахаар оргилох хэмжээ нь их нэмэгдэж бүр ихээр оргилох юмаа. Шалзад баахан шарга дууг исгэрэхэд бүр их оргилдог гэнэ. Нутгийн залуугаар тэр дууг нь гуйсаар байж исгэрүүлэлээ ундарга нь үнэхээр ихээр нэмэгддэг юм байна.



За эдгээрийг үзэж дөрвөн өдрийг өнгөрөөчихөөд аялалын жолоог эргүүлж Нийслэл хотын зүг эргэлээ.

Сүхбаатар аймгийн Онгон сум, Баяндэлгэр, Түвшинширээ сумдуудаар орлоо энэ сайхан эх орон минь элсэнд дарагдсан цөл болох аюул хажууханд минь байх юм даа. Цөлжилтийн эсрэг хийх ажил юу байна хүмүүсээ хийцгээх юмсандаа.














Наадам үзэхийг хүсвэл сумын наадам үз гэдэг байхаа. Баяндэлгэр (нэрийг нь буруу санаад байж магадгүй шүү онгон, түвшинширээ гээд очсон юм) болон Түвшинширээ сумдуудын наадамтай таарч хязаалан насны морь үзэж, наадамын хуушуур идлээ. Энэ жил хотод наадамын хуушуураа амтлаагүй байсан болохоор сайхан байлаа шүү.














Аялалаа цааш үргэлжлүүлж Өндөрхаан хотоор дамжин Аврага Тосон сувилалын газарт дахин нэг буудалсан юм. эмчилгээний зориулалттай давстай нууртай, бас нэг цэвэр нууртай юм байна.Нэгэнт энд ирсэнийх Хэрлэнгийн хөдөө арал орж үзлээ. Миний бодож байсанаас шал өөр юмаа. Би нэг голын дунд байх арал болов уу гэж төсөөлж байтал нэг сайхан хөндий байх юм. Сайхан нутаг юм даа.




















Бас нэг сонин зүйл гэвэл Аураг гэдэг рашаан байдаг юм байна. Газрын гүнээс 100 метрээс өөрийнхөө даралтаар гарч ирдэг рашаан байна. Элэс цөс, цусны даралт, хоол боловсролуулалтанд үнэхээр сайн рашаан гэнэ. Ууж үзвэл бид нарын худалдаж аваад уудаг кука-аас илүү санагдсан шүү хүмүүс ээ. Эх оронд минь маш сайн рашаан байна. Вокзалын замын хойно Аураг гэдэг ресторанд зардаг гэсэн шүү.

Аврага тосон рашаанд нэг хоног аялалын алжаалаа тайлан амарсанаар бидний энэ удаагийн аялал маань дуусгавар болж гэртээ ирлээ.
Монгол улс минь ямар уудам юм вэ?
Явсаар явсаар ... барагдахгүй урт зам юм даа.

Товчхондоо аялал маань иймэрхүү л боллоо. Цаашид бусад аялалын талаар товч бичих болно.

Эх байгалиа хайрлан хамгаалая.